Sulama sistemleri

Doğadaki tüm canlılar düzenli olarak suya ihtiyaç duyarlar. Bitkilerin yetişmesinde esas unsur olan su, özellikle İnsanoğlu tarafından organize edilen alanlarda, yine bizim tarafımızdan bitkilere sağlamak durumundadır. Peyzaj alanları ve tarım alanları, düzenli olarak sulanmak durumundadır. Örneğin çim yetiştiriciliği yaparken, uygun periyotlarda ve yeterli miktarda suyun sağlanması gerekir. Ancak bu noktada elle sulama yapmak çoğunlukla mümkün değildir. Zira sulama için mesai harcanması gerekliliğinin yanı sıra ihtiyacın ötesinde şu harcaması da söz konusu olabilir. Bunun için insan faktörünün en düşük seviyede etkili oldu sulama sistemleri kullanılmalıdır.

Günümüzde sulama sistemleri, sulanacak alanın niteliğine ve büyüklüğüne bağlı olarak farklı şekillerde geliştirilir. Her oğlunun kendine özel bir ihtiyacı olacağından sulama sistemleri tasarımı yapılırken peyzaj mimarlarından destek almak faydalı olacaktır. Zira Örneğin çim sulama yapılırken, sprey sulama başlıkları uygun noktalara sulandırılıp, optimum miktarda su sarf edilerek verimli bir uygulama gerçekleştirilebilir. Ancak aynı yöntem zirai sulamada işe yaramayabilir. Ya da, yine bahçelerimizde bulunan çiçeklerin sulamasında sprey sulama yerine Damla Sulama yöntemi kullanılabilir. Bu kararı verebilmek için bir projelendirme yapılması ve uygun metodun tercih edilmesi gerekir.

Sulama sistemleri nasıl çalışır?

Bahsettiğimiz gibi sulama sistemleri ihtiyaca göre farklı şekillerde tasarlanabilir. Dolayısıyla her sistemin kendine özel bir çalışma prensibi olacaktır. Sprey sulama sistemlerinde, spreyin acısı; yani suyun erişeceği Yarıçap doğru hesaplanmalı, su basıncı oranına göre kör nokta bırakılmadan doğru yerleşim gerçekleştirilmelidir. Tabii başlık sayısının artması su basıncını düşüreceğinden belli noktalara daha düşük miktarda su ulaşacak ve su kaynağına uzak noktadaki nozul başlıkları daha düşük şiddette sulama yapacaktır. Bunun için uzmanlık gerektiren bir basınç hesaplaması yapılmalı ve yerleşim buna göre planlanmalıdır. Boru hattının tasarımı da bu noktada önemli faaliyetlerden bir tanesidir.

Bahçe sulama ve tarımsal sulama fark etmeksizin, tüm sulama etkinlikleri otomatik sulama sistemleri ile gerçekleştirilebilir. Planlanan zamanda su kaynağını sulama sistemine yönlendirecek otomatik bir vana kullanılıp, zaman ayarlı biçimde otomatik sulama yapılabilir. Doğru bir planlama ve doğru sistemin kullanılması ile çok geniş alanlarda neredeyse hiç personele ihtiyaç duymadan sulama yapabilmek bu şekilde mümkün olmaktadır. Günümüzde tarımsal alanlarda ve peyzaj alanlarında otomatik sulama sistemlerinin kullanımı hızla yaygınlaşmaktadır.

Sulama sistemleri Prensip olarak, insan ve sayısını azaltmak ve su tasarrufu elde etmek için kullanılır. Geçmişte, sulanması gereken alınan serbest biçimde su gönderilmesi uygulaması uzun yıllar kullanıldı. Ancak bunun gerek su kaynaklarının tüketilmesi gerekse toprağın verimliliğinin azaltılması noktasında zararları olduğu günümüzde kabul edilmektedir. Aşırı sulama toprak verimliliğini düşürür. Bunun yanında zaten çok zengin olmayan su kaynaklarının tüketilmesi uzun vadeli ciddi bir problemdir. Bu nedenle kamusal politikalar geliştirilirken sulama sistemleri noktasında zorunluluklar getirilmiştir. Artık serbest sulama yöntemi yerine, damla Sulama veya sprey sulama sistemleri kullanma zorunludur.

Sulama sistemleri çeşitleri

Günümüzde etkin şekilde kullanılan sulama sistemleri;

• Sprey sulama sistemleri
• Toprak altı sulama sistemleri
• Damla Sulama Sistemleri
• Yağmurlama sulama sistemleri

Biçiminde sıralanır. Yüzey sulama sistemleri; bu başlıkların dışında geleneksel serbest salım yöntemi ile alanın sulanması ne ifade eder. Esasında bu uygulamaya bir sistem demek dayı doğru değildir. En verimsiz ve zararlı uygulama serbest alımı yöntemiyle sulama yapmaktır. Kadıköy ülkemizin pek çok yerinde bu debide akan akarsu veya diğer su kaynakları da söz konusu değildir. Mevcut Su kaynaklarını bu şekilde tüketmek önerilmez.

Sprey sulama sistemleri; ihtiyaca göre mini spring veya sprey nozul araçlar kullanılarak gerçekleştirilebilir. Bu sulama başlıkları, farklı özelliklerde spreyleme yapabilir ve tercih edilecek başlığın özelliklerine göre hareketli ya da sabit sulama gerçekleştirilebilir. Özellikle Çin sulamasında kullanılan sulama sistemleri içerisinde en başta sprey sulama sistemleri yer alır.

Yağmurlama yöntemi ise sprey sistemine benziyor olmasına karşın, daha büyük damlacıkları oluşmasını sağlayan başlıkların kullanıldığı yöntemdir. Doğala özdeş su damlalarının sulama alanına ulaşması bu şekilde sağlanır.

Toprak altı sulama sistemleri, damla sulama metotlarına benzemekle birlikte sulama ağı zeminin altında yer alır. Toprağın nemliliğinin sürekli belli bir seviyede tutulması için bu yöntem kullanılır.
Damla sulama, genel olarak toprak altı ve yüzeyde konuşlandırılan boru hatları üzerinde düşük miktarlarda suyun uygun aralıklarla toprağı ulaştırılması yöntemidir. Hayırdır da en çok kullanılan yöntem olmakla birlikte verimliliği en yüksek olan sulama sistemleri içerisinde yer alır.
Sulama sistemleri olarak ifade edilen tüm donanımlar, otomatik sulama araçlarına entegre edilebilir. Şu kaynağı yani ana vananın bulunduğu noktaya otomasyon araçları yerleştirilip zaman sayaçları kullanılarak sulama yapılabilir. Bunun dışında çok daha gelişmiş yöntemler Örneğin nemliliği ölçerek otomatik sulama yapabilen otomatik sulama sistemleri de kullanılabilir.